Historia obiektu

Dom rodzinny Kossaków w Kośminie to niewielki dworek wzniesiony w stylu klasycystycznym, położony w pobliżu starorzecza Wieprza, przy trasie z Żyrzyna do Warszawy.

Folwark w Kośminie należał do rodziny Kossaków od lat 80-tych XIX wieku. Na początku XX wieku został przebudowany – w miejsce starych zabudowań powstał otoczony parkiem nowy budynek, który możemy podziwiać do dnia dzisiejszego.

W 1911 roku Kossakowie zdecydowali się sprzedać dworek i opuścili Kośmin. Ten moment oznaczał koniec ich bezpośredniego związku z tą malowniczą miejscowością, a posiadłość jeszcze kilkakrotnie zmieniała właścicieli by w 1944 roku zostać przejętą przez Skarb Państwa.

Wraz z końcem wojny w dworku utworzono szkołę podstawową, która w 1990 roku otrzymała imię pisarki Zofii Kossak. Jednakże, w 2007 roku szkołę przekształcono z samodzielnej placówki w Szkołę Filialną należącą do obwodu Szkoły Podstawowej w Skrudkach, a następnie zamknięto z powodu malejącej liczby uczniów.

Dworek współcześnie

Obecnie (2024 rok) dworek w Kośminie pełni funkcję centrum inicjatyw lokalnych, punkt informacji turystycznej. W dworku ma swoją siedzibę Lokalna Grupy Działania „Zielony Pierścień”. Na posesji zlokalizowane jest również miejsce wypoczynkowe dla turystów, przystań kajakowa oraz kemping Zielona Dolina.

W Kośminie urodziła się i wychowała Zofia Kossak, ceniona polska powieściopisarka. W dworku działa poświęcona jej sala pamięci.

W dworku Kossaków w Kośminie w 2020 roku, podczas prac remontowych, zostały odkryte polichromie. Malowidła te zdobią ściany salonu głównego i nawiązują do polskiej historii, w tym do wydarzeń związanych z powstaniem styczniowym z 1863 roku. Ich autorstwo przypisywane jest Wojciechowi Kossakowi.